شستشوی شیشه های آزمایشگاهی
- • شستشوی شیشه های آزمایشگاهی
- • شستشوی ظروف آزمایشگاهی باید چگونه انجام شود؟
- • نحوه شستشوی مواد شیمیایی آزمایشگاهی از روی ظروف
- • شستشوی ظروف آزمایشگاهی مخصوص
- • خشک نکردن ظروف شیشه‌ای
- • خشک کردن سریع ظروف شیشه‌ای
- • نکاتی که باید در رابطه با شستشوی ظروف آزمایشگاهی بدانید!
- • مراحل شستشوی ظروف آزمایشگاهی در نیکوشیمی
شستشوی شیشه های آزمایشگاهی
شستن ظروف آزمایشگاهی نیازمند دقت و توجه بیشتری نسبت به ظروف خانگی است. برای جلوگیری از آلودگی آزمایش‌ها و آسیب رساندن به تجهیزات آزمایشگاهی، رعایت اصول صحیح شستشو ضروری است. در ادامه ی این مقاله به روش‌های مناسب برای تمیز کردن ظروف شیشه‌ای آزمایشگاهی اشاره میکنیم.
شستشوی ظروف آزمایشگاهی باید چگونه انجام شود؟
ظروف آزمایشگاهی باید بلافاصله پس از استفاده شسته شوند تا از چسبیدن بقایای مواد شیمیایی و آلودگی جلوگیری شود. اگر امکان شستشوی کامل فوری وجود ندارد، ظروف را در آب خیس کنید. برای آزمایش‌های دقیق شیمیایی، ظروف شیشه‌ای نو به دلیل واکنش قلیایی اولیه، بهتر است چند ساعت در محلول رقیق اسید کلریدریک یا نیتریک خیس شوند تا این واکنش خنثی شود. برای اندازه‌گیری دقیق اسیدی بودن محلول‌ها، استفاده از دستگاه پی‌اچ متر توصیه می‌شود.
نحوه شستشوی مواد شیمیایی آزمایشگاهی از روی ظروف
شستشوی ظروف آزمایشگاهی همانند دماسنج نواری به نوع ماده شیمیایی مورد استفاده بستگی دارد. برای مواد محلول در آب مانند نمک طعام یا شکر، شستشو با آب دیونیزه کافی است. در مورد مواد نامحلول در آب مثل هگزان یا کلروفرم، ابتدا با حلال‌های آلی مثل اتانول یا استون شسته و سپس با آب دیونیزه آبکشی می‌شود.
اسیدها و بازهای قوی به دلیل خاصیت خورندگی، نیاز به احتیاط بیشتری دارند و باید زیر هود و با حجم زیادی آب شسته شوند. در نهایت، برای اسیدها و بازهای ضعیف، شستشو با آب دیونیزه کافی است. به طور کلی، تعداد دفعات شستشو با آب دیونیزه معمولاً ۳ تا ۴ بار است تا اطمینان حاصل شود که هیچ آلودگی از ماده شیمیایی قبلی باقی نمانده است.
شستشوی ظروف آزمایشگاهی مخصوص
ظروف شیشه ای مورد استفاده برای شیمی آلی
برای شستشوی ظروف شیشه ای مورد استفاده در شیمی آلی، ابتدا با حلال مناسب (مثل اتانول یا حلال‌های دیگر) شسته و سپس با آب دیونیزه آبکشی می‌شود. اگر ظروف بسیار کثیف باشند، می‌توانید آن‌ها را با آب گرم، شوینده آزمایشگاهی و برس تمیز کنید و سپس با آب شیر و آب دیونیزه آبکشی کنید. انتخاب حلال مناسب به نوع ماده شیمیایی مورد استفاده بستگی دارد.
شستشوی بورت‌ها
برای تمیز کردن بورت‌ها، ابتدا با آب گرم و شوینده آزمایشگاهی شسته و سپس با آب شیر آبکشی می‌شوند. در نهایت، بورت را 3 تا 4 بار با آب دیونیزه شستشو می‌دهیم تا اطمینان حاصل شود که هیچ آلودگی از شستشوی قبلی باقی نمانده است. توجه داشته باشید که برای کارهای آزمایشگاهی دقیق، بورت باید کاملاً تمیز باشد.
شستشوی پیپت‌ها و فلاسک‌های حجمی
پیپت‌ها و فلاسک‌های حجمی را می‌توان با آب گرم و شوینده آزمایشگاهی شستشو داد. در صورت لزوم، می‌توانید این ظروف را یک شب در محلول آب و شوینده خیس کنید. پس از شستشو، ظروف را با آب شیر و سپس 3 تا 4 بار با آب دیونیزه آبکشی کنید.
آیا بعد از شستشوی ظروف آزمایشگاهی باید آن را خشک کنیم؟
خشک نکردن ظروف شیشه‌ای
بهتر است ظروف شیشه‌ای را پس از شستشو با دستمال کاغذی یا هوای فشرده خشک نکنید، زیرا این کار باعث آلودگی ظرف می‌شود. بهترین روش این است که اجازه دهید ظرف روی آبچکانی خشک شود. اگر محلول نهایی شما در آب حل می‌شود، می‌توانید ظرف را خیس نگه دارید (مگر اینکه این کار روی غلظت محلول تأثیر بگذارد). برای حلال‌هایی مانند اتر، ابتدا ظرف را با اتانول یا استون بشویید تا آب آن گرفته شود و سپس با محلول نهایی شستشو دهید. اگر آب بر غلظت محلول نهایی تأثیر می‌گذارد، ظرف را سه بار با محلول نهایی بشویید.
خشک کردن سریع ظروف شیشه‌ای
اگر نیاز به خشک کردن سریع ظرف دارید، می‌توانید آن را 2 تا 3 بار با استون بشویید. استون به سرعت تبخیر می‌شود و باعث خشک شدن ظرف می‌شود. برای تسریع این فرآیند، می‌توانید از دستگاه خلاء استفاده کنید. استفاده از هوای فشرده برای خشک کردن ظروف توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است ذرات گرد و غبار را وارد ظرف کند.
نکاتی که باید در رابطه با شستشوی ظروف آزمایشگاهی بدانید!
- برای جلوگیری از چسبیدن درپوش و اتصالات به ظروف شیشه‌ای، آن‌ها را پس از استفاده جدا کنید.
- محل اتصال ظروف را نیز با پارچه بدون پرز آغشته به اتر یا استون تمیز کنید.
- حین کار دستکش بپوشید و از استنشاق بخارات خودداری کنید.
- آب دیونیزه شده روی سطح تمیز یک ظرف شیشه‌ای باید به صورت یک لایه یکنواخت پخش شود. اگر این اتفاق نیفتاد، احتمالا ظرف نیاز به تمیزکاری عمیق‌تری دارد.
مراحل شستشوی ظروف آزمایشگاهی در نیکوشیمی
پاکسازی ظروف شیشه‌ای آزمایشگاهی به نظر ساده می‌آید، اما رعایت نکردن نکات ایمنی می‌تواند خطرات جدی به همراه داشته باشد. این فرآیند معمولاً شامل سه مرحله اصلی است: شستشو با مواد شوینده مناسب، آبکشی کامل و خشک کردن. در این مقاله از نیکوشیمی تلاش کردیم تا ضمن توضیح روش صحیح پاکسازی، بر اهمیت رعایت نکات ایمنی نیز تاکید کنیم. امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد.