دماسنج جیوه ای چیست انواع کاربرد آن کدامند؟

دماسنج جیوه ای چیست؟

دماسنج جیوه ‌ای (Mercury-in-Glass Thermometer) یک نوع دماسنج سنتی به شمار می‌رود و برای اندازه‌گیری دما استفاده می‌شود. این نوع دماسنج از یک سیلندر شیشه‌ای شفاف تشکیل شده است که در داخل آن جیوه مایع قرار دارد. جیوه مایع به عنوان یک ماده حساس به تغییرات دما در دماسنج مورد استفاده قرار می‌گیرد.

عملکرد دماسنج جیوه‌ای به این صورت است که وقتی دما افزایش می‌یابد، جیوه مایع گرما جذب می‌کند و انبساط می‌یابد. این تغییر حجم جیوه مایع در دماسنج باعث حرکت آن در داخل شیشه و افزایش سطح آن می‌شود. دما اندازه‌گیری شده توسط خواندن موقعیت جیوه در شیشه به کمک علامت‌های دماسنج تعیین می‌شود که بر روی شیشه قرار دارند.

گستره دمایی دماسنج جیوه ای

گستره دمایی یا دامنه دمایی دماسنج جیوه ‌ای (Mercury-in-Glass Thermometer) بستگی به ساختار و طراحی خاص آن دارد. اما به طور عمومی، دماسنج‌های جیوه‌ای دارای گستره دمایی معمولاً از حدود -37 درجه سانتیگراد (یا -34 درجه فارنهایت) تا حدود 500 درجه سانتیگراد (یا 932 درجه فارنهایت) هستند. این دماها می‌توانند برای اندازه‌گیری دما در محدوده‌های مختلف کاربرد داشته باشند.

روش کار دماسنج جیوه ای

اشاره کردیم که دماسنج الکلی و دماسنج جیوه‌ای یک دستگاه سنتی برای اندازه‌گیری دما به حساب می‌آید. این دماسنج یک لوله دارد که درون آن، جیوه مایع قرار گرفته است. وقتی دما افزایش پیدا می‌کند، جیوه گرما را جذب می‌کند؛ به همین دلیل حجمش افزایش می‌یابد. این تغییر حجم باعث حرکت جیوه در داخل لوله می‌شود و سطح آن افزایش می‌یابد.

برای خواندن دما، شما با دقت مکان قرار گرفتن سطح جیوه مایع را بر روی لوله مشخص کنید؛ چرا که سطح مایع دما را نشان می‌دهد. دماسنج جیوه‌ای به عنوان یک دماسنج سنتی و ساده مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما به دلیل خطرناک بودن جیوه مایع، استفاده از دماسنج‌های الکترونیکی، دماسنج دیجیتال و دماسنج لیزری معمولاً توصیه می‌شود.

ویژگی دماسنج جیوه ای

این دماسنج دارای یک سری ویژگی است که باید به هنگام خرید دماسنج جیوه ای به آن‌ها توجه کنید.

• دقت: دماسنج جیوه‌ ای معمولاً دارای دقت بالایی است و می‌تواند تغییرات دمایی کوچک را اندازه‌گیری کند.
• پایداری: این نوع دماسنج‌ها به طور معمول از پایداری خوبی برخوردار هستند؛ به همین دلیل تغییرات موجود در دما به سرعت تشخیص داده و مشخص می‌کنند.
• خوانایی: برخی دماسنج‌های جیوه‌ای دارای مقیاس‌ها و نمایشگرهای آسان برای خواندن دما هستند که کاربران می‌توانند به راحتی از آن‌ها استفاده کنند.
• مقاومت در برابر ضربه و فشار: دماسنج‌های جیوه‌ای به دلیل ساختار جالبی که دارند، نسبت به ضربه‌ها و فشارها معمولاً مقاوم هستند.
• تنظیم دمای مورد نیاز: با تغییر مقدار جیوه مایع داخل دماسنج، می‌توان دما را تنظیم کرد و به دمای مورد نیاز دسترسی پیدا کرد.

با این حال، دماسنج جیوه ای و الکلی همچنان دارای مشکلاتی مانند سمی بودن و پرتاب آن در مواجهه با شکستگی لوله شیشه‌ای هستند. به علاوه، زمانی که دما بسیار پایین یا بالا می‌رود، دماسنج‌های جیوه‌ای امکان دارد عملکرد مناسبی نداشته باشند. به همین دلیل، استفاده از تب سنج لیزری، پیکنومتر و دماسنج آزمایشگاهی به عنوان جایگزین‌های ایمن‌تر و دقیق‌تر ترجیح داده می‌شوند.

انواع دماسنج جیوه ای؟

دماسنج جیوه ‌ای انواع مختلفی دارد که در ادامه آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

دماسنج جیوه ای آزمایشگاهی

این دماسنج یک ابزار اندازه‌گیری دما است که از یک لوله شیشه‌ای با جیوه مایع درون آن تشکیل شده است. وقتی دما تغییر می‌کند، جیوه در دماسنج انبساط یا انقباض پیدا می‌کند، که منجر به حرکت آن درون لوله شیشه‌ای می‌شود. این دماسنج‌ها برای اندازه‌گیری دقیق دما در آزمایشگاه‌ها استفاده می‌شوند.

دماسنج جیوه ای بزرگ

دماسنج جیوه ‌ای بزرگ، یک وسیله دقیق برای اندازه‌گیری دما است. این دماسنج از یک لوله شیشه‌ای بزرگ با جیوه مایع درون آن تشکیل شده است. وقتی دما تغییر می‌کند، جیوه انبساط یا انقباض می‌کند که باعث حرکت این مایع درون شیشه می‌شود. دماسنج جیوه‌ای بزرگ به دلیل دقت بالا و پایداری، برای کاربردهایی نظیر اندازه‌گیری دما در صنایع و آزمایشگاه‌های بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دماسنج جیوه ای یخچال

دماسنج جیوه‌ای یخچال یک وسیله کوچک برای اندازه‌گیری دما در یخچال‌ها به‌شمار می‌رود و از جیوه مایع درون یک لوله شیشه‌ای استفاده می‌کند. وقتی دما بالا یا پایین می‌رود، جیوه انبساط یا انقباض می‌کند؛ به همین دلیل ما شاهد تغییر سطح جیوه خواهیم بود. این دماسنج برای اطمینان از دمای مناسب در یخچال‌ها استفاده می‌شود.

دماسنج جیوه ای مایعات

دماسنج جیوه‌ای مایعات از یک لوله شیشه‌ای با جیوه مایع درون آن تشکیل شده است. وقتی دما تغییر می‌کند، جیوه مایع انبساط یا انقباض می‌کند و تغییر مکان آن در لوله نمایانگر دمای مایع مورد اندازه‌گیری است. این دماسنج‌ها برای اندازه‌گیری دقیق دما در مایعات (مثلاً در آزمایشگاه‌ها یا صنایع شیمیایی) استفاده می‌شوند.

دماسنج جیوه ای دقیق

دماسنج جیوه‌ای دقیق دارای ویژگی‌هایی همچون دقت بالا، پایداری در اندازه‌گیری دما، قابلیت اندازه‌گیری در محدوده دمایی وسیع، و مقاومت در برابر فشار و ضربه است.

دماسنج جیوه ای صنعتی

دماسنج‌های جیوه‌ای صنعتی در کنترل دما در صنایع مختلف مانند پتروشیمی، فرآوری مواد غذایی، صنایع فلزی، و پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تفاوت دماسنج جیوه ای و الکلی

دماسنج جیوه ای و الکلی دارای یک سری تفاوت هستند که در ادامه توضیح می‌دهیم. دماسنج جیوه‌ای از تغییر حجم جیوه (Hg) برای اندازه‌گیری دما استفاده می‌کند. در صورتی که دماسنج الکلی از تغییر حجم الکل ایزوپروپیلیک برای اندازه‌گیری دما استفاده می‌کند. بنابراین، تفاوت اصلی بین آن‌ها در نوع ماده‌ای است که برای اندازه‌گیری دما استفاده می‌کنند.

انواع کاربرد دماسنج جیوه ای

دماسنج جیوه ای دارای یک سری کاربرد است که در ادامه مورد بررسی قرار می‌دهیم.

گرفتن دمای بدن

دماسنج جیوه‌ای معمولاً برای اندازه‌گیری دمای بدن استفاده می‌شود. در این حالت، دماسنج در نقاط مختلف بدن قرار داده می‌شود تا دمای بدن را اندازه بگیرد. دماسنج جیوه‌ای به عنوان یک وسیله دقیق و سریع برای اندازه‌گیری دما در بیماران و همچنین در استفاده روزمره خانواده‌ها بسیار مفید است.

دماسنج مقعدی برای کودکان

در مواردی که گرفتن دمای کودکان کوچک و نوزادان ممکن است مشکل باشد، دماسنج مقعدی با استفاده از دماسنج جیوه‌ای برای اندازه‌گیری دما در مقعد کودکان استفاده می‌شود. این روش به خصوص در کودکانی که نمی‌توانند به درستی دما را زیر بغل نگه دارند، مفید است.

دماسنج جیوه‌ای زیر بغل

این نوع دماسنج برای اندازه‌گیری دمای بدن به ویژه در زیر بغل نیز استفاده می‌شود. این دماسنج‌ها دارای یک ستون جیوه درون یک لوله شیشه‌ای هستند. وقتی دما افزایش یا کاهش می‌یابد، جیوه درون لوله تغییر حجم می‌دهد و دما را نشان می‌دهد. به همین دلیل باید به هنگام خرید دماسنج به این نکات توجه کنید.

قیمت دماسنج جیوه ای

قیمت دماسنج جیوه ای شیشه ای همچنین قیمت دماسنج جیوه ای آزمایشگاهی به عوامل مختلفی مانند مدل، دقت، محدوده اندازه‌گیری و غیره نیز بستگی دارد. همچنین، نرخ تقاضا نیز ممکن است تأثیر داشته باشند. به همین دلیل حتما قبل از خرید دماسنج به این نکات دقت کنید.

خرید دماسنج جیوه ای

برای خرید دماسنج باید به یک سری نکات دقت کرد؛ این نکات عبارت‌اند از:

• دقت: اطمینان حاصل کنید که دماسنج دقت مناسبی دارد.
• محدوده اندازه‌گیری: محدوده دما باید متناسب با نیاز شما باشد. پس حتما قبل از خرید محدود دمایی مورد نظر خود را در نظر بگیرید.
• کیفیت ساخت: قبل خرید از کیفیت ساخت و مواد استفاده شده در دماسنج اطمینان حاصل کنید.
• قیمت: مقایسه قیمت‌ها و انتخاب مدلی که به بودجه شما می‌خورد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و انواع تب سنج آن از 30,000 تومان شروع می شود.
• خدمات پس از فروش: مطمئن شوید که خدمات برای دماسنج در نظر گرفته شده است.

دماسنج جیوه ای آلمانی

دماسنج‌های آلمانی از کیفیت بالایی برخوردار هستند و میزان دقتشان به هنگام اندازه‌گیری دما بسیار بالا است. به عبارت دیگر درصد خطایی کمی دارند. این دماسنج‌ها کاربردهای مختلفی دارند به عنوان مثال با توجه به نوع کاربردشان در صنایع دارویی، استفاده خانگی و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کلام آخر

طبق مطالب موجود در متن، متوجه شدید که دماسنج جیوه ای در انواع مختلفی ساخته است که هر کدام نیز کاربرد خاص خود را دارند. شرکت نیکو شیمی ارائه دهنده انواع دماسنج‌ها از جمله دماسنج جیوه ای است و همیشه سعی کرده کیفیت را اولویت کار خود قرار دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر با مشاوران ما در ارتباط باشید.